چاپ اسکرین

درباره چاپ اسکرین

چاپ اسکرین، چاپی است که از یک توری پارچه ای ظریف (اغلب ابریشم) به عنوان تکیه گاه برای استنسیل مرکب استفاده می کند. به منظور انتقال مرکب به عنوان تصویر بر روی یک سطح، فرم استنسیل مناطقی از این توری را باز می کنند. یک غلتک در عرض استنسیل حرکت کرده و مرکب را بر روی توری ذکر شده در مناطق باز پمپاژ می کند.

این نوع چاپ، نوعی استنسیل چاپ است که یک طرح را بر روی توری ابریشمی یا هر سطوح نرم دیگر که دارای مناطق توخالی است چاپ می کند که این مناطق توخالی با یک ماده غیر قابل نفوذ پوشیده می شود و به این حالت، مرکب از طریق این توری بر روی سطح چاپی منتقل میشود.

چاپ سیلک اسکرین

این نوع چاپ توسط هنرمندان برای خلق آثار هنری استفاده گردیده است و به آثار خلق شده با استفاده از این تکنیک سیلک اسکرین و یا سری گرافی گفته می شود. گروهی از هنرمندان بعدها انجمن ملی سری گرافیک ها را تشکیل دادند که در دهه ۱۹۳۰میلادی واژه "سری گرافی" را به منظور تفکیک تفاوت کاربرد هنری چاپ اسکرین در استفاده صنعتی از این فرآیند استفاده می گردید. واژه سری گرافی، ترکیبی از لغت لاتین "سری" (به معنای سیلک) و واژه یونانی graphein (به معنای نوشتن یا ترسیم کردن) است. طبق اعلامیه مرکز ملی کمک های زیست محیطی چاپ اسکرین، رایج ترین فرآیند چاپ در سطح جهان محسوب می شود. به دلیل در دسترس بودن مواد و تجهیزات مربوط به این تکنیک چاپی، از آن برای تنظیمات اساسی استفاده میشود.

تاریخچه چاپ اسکرین

براساس شواهد تاریخی موجود، برای اولین بار چاپ اسکرین در کشور چین و در زمان فرمانروایی سلسله «سانگ» مورد استفاده قرار گرفت. همچنین ژاپن و سایر کشورهای آسیایی نیز از این تکنیک چاپی استفاده کرده و با ادغام آن با چاپ چوبی، پیشرفت هایی در این زمینه ایجاد شد.

چاپ سیلک اسکرین برای اولین بار در سال ۱۹۰۷ میلادی توسط «ساموئل سیمون» در انگلستان ابداع شد و در ابتدا برای اهداف تجاری و تبلیغاتی استفاده گردید. از این نوع چاپ برای چاپ کاغذ دیواری های گران قیمت، چاپ بر روی کتان، ابریشم و سایر الیاف نرم استفاده می شد. برخی از چاپخانه داران اروپایی نیز به منظور انحصاری کردن این تکنیک برای خود فعالیت های گسترده ای را در پیش گرفتند.

در اوایل دهه ۱۹۱۰میلادی، برخی از چاپخانه داران، بر روی مواد شیمیایی که حساس به نور هستند آزمایشاتی را انجام دادند. «روی بک»، «چالرز پیتر» و «ادوارد اوئنز»، نمک اسید کرومیک را که از امولسیون استنسیل های واکنش دهنده به نور ساخته می شد، آزمایش کردند و با ارائه استنسیل های تصویر نوری به این صنعت، دگرگونی عظیمی را در عرصه چاپ اسکرین تجاری به وجود آوردند. اما می توان گفت پذیرش این شیوه بسیار طول کشید.

در حال حاضر در حوزه چاپ اسکرین تجاری از حساس کننده هایی استفاده می شود که در مقایسه با بیکروماتها از امنیت بیشتر و مواد سمی کمتری برخوردار هستند. در زمان های اخیر برای ساخت استنسیل های حساس در مقابل نور از شیوه های متعددی استفاده می شود.

در سال ۱۹۲۸میلادی، «ژوزف اولانو» یک شرکت تأمین کننده مواد شیمیایی صنعتی با نام «اولاتو» تشکیل داد و شیوه ای را برای استفاده از لاک الکل حلال در مواد استنسیل ابداع کرد. در این شیوه ابداع شده، این ماده استنسیل به اشکال مختلف برش داده شد، مناطق چاپی برداشته شده و برای ایجاد یک استنسیل اسکرین، بقیه مواد را به این توری می چسباندند.

تا قبل از قرن بیستم چاپ اسکرین برای تکثیر آثار چاپی توسط هنرمندان به عنوان یک فناوری صنعتی سودآور مورد استفاده قرار می گرفت. امروزه استفاده از این تکنیک در چاپ هنرهای زیبا و چاپ تجاری به طور عمده جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. در حال حاضر از این تکنیک برای چاپ تصاویر بر روی پوستر، تی شرت، کلاه، CD ، DVD ، چاپ روی ساک دستی پارچه ای ، سرامیک، روی شیشه، پلی اتیلن پلی پروپیلن، کاغذ، فلز، چوب و… استفاده می شود.

تکنیک چاپ اسکرین

اسکرین از الياف پرمنفذ ساخته میشود که بر روی یک قالب آلومینیومی یا چوبی کشیده میشود. در زمان های اخیر اکثر شبکه های توری از موادی ساخته می شوند که تولید انسانی هستند مانند نایلون و پلی استر. بخشی از اسکرین به وسیله یک ماده غیر قابل نفوذ پوشانده می شود تا استنسیل به وجود آید که قطب منفی تصویری را به وجود می آورد که باید چاپ شود.

سپس اسکرین به دست آمده را بر روی سطحی که قرار است عمل چاپ انجام شود مانند کاغذ یا سایر الیاف قرار می دهند. مرکب نیز روی سطح بالایی اسکرین جا دارد. عمل چاپ به این حالت اتفاق می افتد که مقدار کمی فشار بر روی سطح چاپی وارد می شود و مخزن مرکب به سمت بخش جلوی اسکرین هدایت می شود. سپس یک تیغه کائوچویی برای حرکت دادن شبکه توری به بخش زیری سطح چایی استفاده شده و تیغه کائوچویی را بر روی سطح پشتی اسکرین فشار می دهد.

همزمان با باز شدن شبکه توری، مقدار مشخصی از مرکبی که در داخل آن قرار دارد با عمل موئینگی به روی سطح چاپی پاشیده می شود. همچنین همزمان با اینکه تیغه کائوچویی به سمت سطح پشتی اسکرین حرکت می کند، تنش توری، آن را از روی سطح چاپی جدا می کند، در نتیجه، مرکب بر روی سطح چاپی باقی می ماند. دستگاه چاپ اسکرین انواع مختلفی دارد:

• تخت
• سیلندری
• روتاری (که در حال حاضر استفاده بیشتری دارد)

مواد چاپ اسکرین

همانند سایر شیوه های چاپی در چاپ اسکرین نیز از مرکب های متفاوتی استفاده می شود که مهم ترین آنها عبارتند از:

• پلاستیسول

رایج ترین مرکب مورد استفاده، این مرکب است که در تزئین پارچه های تجاری کاربرد دارد. این چاپ را می توان با اضافه کردن افزودنی های ویژه، آسانتر کرد. دمای استفاده از این مرکب در چاپ، دمای ۱۵۰ درجه سانتی گراد می باشد.

• مرکب های پایه آب

این مرکب ها نوع دیگری از مرکب هستند که میزان نفوذ آن ها در الباف بیشتر از مرکب‌های پلاستیسول است.